O OBRZĘDACH I TRADYCJACH W PIEKARACH ŚLĄSKICH
?TRADYCJA jest rozumem całego narodu, przesianym z jednego wieku w drugi i pięknem które chronimy.?
Dnia 18 listopada słuchacze Piekarskiego Uniwersytetu Trzeciego Wieku byli uczestnikami wykładu związanego z obrzędami i tradycją w Piekarach Śląskich. Autorką prelekcji była Pani mgr Helena LEŚNIOWSKA- nauczycielka, Dyrektor Miejskiej Szkoły Podstawowej nr 16 w Dąbrówce Wielkiej, obecnie Przewodnicząca Związku Górnośląskiego w Piekarach Śląskich. Historię, kulturę, tradycje, obyczaje i obrzędy związane z regionem Górnego Śląska Pani Dyrektor wprowadzała w swojej pracy pedagogicznej wśród wychowanków na terenie Dąbrówki Wielkiej wciągając w te działania rodziców, nauczycieli, ludzi kultury. Konkursy, wieczornice, spotkania miały miejsce w Izbie Tradycji Śląskiej bogatej w pamiątki o różnorodnym charakterze.
Obrzędy, obyczaje, ceremonie, to zespól czynności, praktyk, rytuałów przyjętych tradycyjnie z dziedzictwa kulturowego oraz nowo powstałych, które towarzyszą uroczystościom zbiorowym o charakterze religijnym lub świeckim.
Obrzędy i tradycje Górnego Śląska należą do najciekawszych w całej Polsce, gdzie krzyżowały się różne kultury, ulegając zmianom czasu ? podkreśliła Pani Prelegent. Ubrana w odświętny strój śląski dopasowała się do tematyki wykładu. Galandy, białe bluzki zwane kabotkami z koronką, czerwone wierzchnie, kiecki, kolorowe atłasowe zapaski, purpurki, merynki, czepce,jakle ? to elementarne części stroju chopionki na co dzień i od święta. Dodatkowe elementy były w strojach ślubnych i dziewcząt. Strój męski wyróżniały żółte spodnie - skórzoki z jeleniej skóry, biała koszula, kamizelka.
Stroje śląskie były ilustrowane zdjęciami na ekranie w prezentacji multimedialnej.
Prowadząca zwróciła również uwagę na piękne tradycje śpiewacze na terenie Piekar, które sięgają czasów sprzed ponad stu lat. Należą do nich chóry: Św. Cecylii (1918/19), Chór Halka ( 1911 r.), Polonia- Harmonia(1912 r.), Św. Barbary z Brzozowic (1977), Piekarskie Klachule (1982), i młodsze chóry z Dąbrówki, Brzezin, Piekarzanki. Uświetniają one wszystkie uroczystości kościelne, państwowe, dożynkowe i inne, organizowane w poszczególnych dzielnicach naszego miasta.
W szerokim zakresie zostały również przedstawione obrzędy doroczne i rodzinne. Doroczne obrzędy związane są z czterema porami roku.
Wiosną tradycyjnie topimy Marzannę, przestrzegamy zasad Wielkiego Postu, Wielkiego Tygodnia z Misterium Męki Pańskiej i Świąt Wielkiej Nocy, uczestniczymy w procesjach Bożego Ciała.
Latem ? odpusty w poszczególnych parafiach, pielgrzymki stanowe mężczyzn i kobiet, pielgrzymki parafialne, dożynki.
Jesień ? to Andrzejki, Adwent, Barbórka, Mikołaj.
Zima związana z pięknymi Świętami Bożego Narodzenia (Wigilią, choinką, stajenką-betlyjką, Starym i Nowym Rokiem, karnawałem, ostatkami.
Pani mgr H. Leśniowska z ogromnym pietyzmem podkreśliła obrzędy rodzinne, przedstawiając ceremoniał związany z chrztem ? krzcinami, roczkiem, tytą dla pierwszaka, weselem śląskim, Abrahamem, złotymi godami i pogrzebem. Posłużyła się opracowaniami w gwarze śląskiej mgr Beaty Głogowskiej ? Okrutny ? naucz. MSP nr 1 w Piekarach Śl. Pani Marty Wójcik ? katechetki MSP nr 16 w Piekarach Śl. oraz swoimi własnymi tekstami.
Okrasą wykładu były właśnie wyrażenia w pięknej gwarze śląskiej, piosenka Pani Prelegentki oraz zdjęcia: te stare i te współczesne dla porównania.
Bogactwo obrzędów i tradycji znajdą słuchacze w różnych opracowaniach i albumach. Zachęcamy do lektury, szczególnie tych, którzy nie uczestniczyli w wykładzie.
Opracowała J. Głogowska